Jødeutrydding og antisemittisme

bookmark

– og kyrkja si rolle

fredag 12. oktober 2012, kl. 12:00

Sal: Berner (u. et)

Arrangør: Høgskulen i Volda, Akademika forlag og Ura forlag – med støtte frå Fritt Ord

Inngang: Gratis

Temadagen set søkelys på krigserfaringane på bakgrunn av to bøker. Den første ein sjølvbiografi frå ei jødisk ungdomstid i Polen, av den verdskjende barnelegen Alina Magolis-Edelmann, Mens gettoen brant (Ura forlag). Den andre er Dømmekraft i krise. Holdninger i kirken til jøder, teologi og NS under krigen, av Torleiv Austad, Ottar Berge og Jan Ove Ulstein (Akademika forlag).

Den første boka gir nærkontakt med verkelegheita under jødeutryddinga. Den andre gjeld først og fremst eit bilde av nazismen og teologien, og korleis kyrkja handterte jødespørsmålet. Perspektiva blir utvida til kva som skjedde etter krigen, både i Polen og i Norge – med eit underliggande spørsmål: kan vi lære noko av historia? Det blir tema for ein avsluttande panelsamtale. Eitt av spørsmåla er om kyrkja skal be jødane om orsaking for passivitet under krigen. Er her gryande antisemittisme i Norge i dag?

Program
12.00 – 13.30: «Mens gettoen brant», «Dømmekraft i krise?»
Presentasjon av boka om Alina Margolis-Edelman si ungdomstid i Warszawa, med dokumentarfilm om henne. Fokus: nærbilde av jødeutryddinga i det okkuperte Polen (delvis på engelsk)
Ved Ingunn Eltvik (venn og omsetjar), Michal Szymanczak (venn med forord), Wlaź Aureliusz (den polske ambassaden)
Boka Dømmekreft i krise? Holdninger i kirken til jøder, teologi og NS under okkupasjonen

14.00 – 15.30: Krigserfaringane: Dømmekraft i krise?
Jan Ove Ulstein
: Kva stod på spel? Om nazisme, teologisk blindsone og Endlösung
Torleiv Austad: Sviktet kirken jødene under krigen?
Bjarte Bruland: Og etter krigen?

16.00 – 17.15: Utblikk og nærsyn
Atle Sommerfeld
t: Kirken, jødene og antisemittismen
Michal Szymanczak: How did the Polish people, and the Church, react after the War? Some perspectives

18.00 – 19.30 Kan vi lære noko av krigen?
Panelsamtale om antisemittisme, då og no, inklusiv kyrkja si rolle
Leiar: Erling Rimehaug
Med Torleiv Austad, Bjarte Bruland, Johan Vilhelm Eltvik, Atle Sommerfeldt, Vibeke Moe

Dei medverkande:
Torleiv Austad, professor emeritus ved Det teologiske Menighetsfakultet
Wlaź Aureliusz, kulturattasjé ved Republikken Polens Ambassade
Bjarte Bruland, fagleg leiar ved Jødisk museum Oslo
Ingunn Eltvik, omsetjar
Johan Vilhelm Eltvik, generalsekretær i YMCA World
Vibeke Moe, forskingsrådgivar, HL-senteret
Erling Rimehaug, redaktør, Vårt Land
Michal Szymanczak , Senior Executive Secretary, EAY (europeisk KFUM)
Atle Sommerfeldt, biskop i Borg, tidlegare generalsekretær i Kirkens Nødhjelp
Jan Ove Ulstein, dosent, Høgskulen i Volda